I Kongres Polaków w Niemczech rozpoczął się 6 marca 1938 w Theater des Volkes w Berlinie. Uchwalono na nim Pięć prawd Polaka, które stanowiły ideową podstawę działalności Związku. Jesteśmy Polakami. Wiara Ojców naszych jest wiarą naszych dzieci. Polak Polakowi Bratem! Co dzień Polak Narodowi służy. Polska Matką naszą 11 listopada na niemieckich ulicach można spotkać pochody śpiewających dzieci z kolorowymi i własnoręcznie przygotowanymi lampionami. Jest to dzień świętego Marcina. Święto to obchodzone jest w wielu krajach Europy. Św. Marcin urodził się w 316 r. naszej ery jako Martin z Tours w Sabarii, leżącej na terenie dzisiejszych Węgier. W kalendarzu katolickim 11 listopada obchodzony jest dzień św. Marcina, a w Chorwacji, szczególnie w jej północnozachodniej części, dzień ten obchodzony jest jako święto wina, dojrzewania moszczu. Jest to okazja do wielu imprez, na których winiarze i ich przyjaciele dziękują św. Marcinowi za dobry urodzaj i młode wino. Kim jest św. Weckmann – figurki z ciasta tradycyjnie wypiekane w Niemczech na Dzień św. Marcina Dzień Świętego Marcina (niem. Martinstag, w Austrii Martini) – świąteczny dzień obchodów religijnych obchodzony 11 listopada. 16 kontakty. 11 listopada to w Niemczech hucznie obchodzony Dzień Świętego Marcina z Tours. Z tej okazji Niemcy organizują liczne pochody. Dzieci z pięknymi kolorowymi lampionami wędrują w towarzystwie dorosłych przez ulice miast, na czele jedzie św. Marcin w czerwonej pelerynie na koniu. Już po raz 14. w zabrzańskiej dzielnicy Rokitnica odbyły się obchody Dnia św. Marcina. To uroczystość ku czci patrona m.in. dzieci, hotelarzy, podróżników oraz ubogich, która obchodzona jest 11 listopada. Dzień św. Marcina. Barwny pochód, jak każe tradycja ze św. Marcinem na białym koniu na czele, wyruszył sprzed siedziby IpdvDm. Kościół katolicki wspomina 11 listopada św. Marcina biskupa z Tours, założyciela pierwszych klasztorów w Kościele zachodnim, mnicha, w młodości żołnierza. Św. Marcin przedstawiany jest w ikonografii jako rycerz oddający pół płaszcza żebrakowi. Jest pierwszym świętym Kościoła zachodniego spoza grona męczenników. Ikonografia często bazuje na przełomowym wydarzeniu z życia świętego i podkreśla miłosierdzie Marcina. Jako żołnierz cesarza Konstancjusza, a zarazem katechumen, zobaczywszy u bram miasta Ambianum (obecnie Amiens) sponiewieranego i marznącego żebraka, oddał mu swój płaszcz żołnierski. Następnej nocy miał ujrzeć we śnie odzianego w ten płaszcz Chrystusa, który do otaczających Go aniołów mówił: "To Marcin okrył mnie swoim płaszczem". Kilka znanych wersji tej historii różni się w szczegółach. Pewnym jest fakt, że w 339 r. Marcin przyjął chrzest i zgodnie z ówczesnym zwyczajem zrezygnował ze służby wojskowej. Św. Marcin urodził się ok. 317 r. w Panonii (dzisiejsze Węgry). Podobnie jak jego ojciec był żołnierzem, chociaż po przyjęciu chrztu porzucił służbę wojskową. Później przez dziesięć lat żył w pustelni na wyspie Gallimaria opodal Genui. Wkrótce zgromadził wokół siebie kilkudziesięciu pustelników, z którymi wspólnie założył najstarszy klasztor w Galii. Słynął z cnoty, ascetycznego życia a także z cudów. W 371 r. - wbrew swojej woli - został wybrany biskupem Tours. W dalszym ciągu jednak prowadził życie mnisze w klasztorze Marmoutier pod Tours, przewodząc w nim zgromadzeniu osiemdziesięciu zakonników. Był bardzo surowy dla siebie, a wyrozumiały dla innych. Potępiał błędy heretyków, ich samych natomiast bronił przed surowymi karami. W tym duchu zwalczał Itacjusza z Ossanowy, który domagał się kary śmierci dla heretyków. Marcin zmarł 8 listopada 397 r. w Candes w wieku 81 lub 61 lat (zależnie od ustaleń historyków), ale jego wspomnienie liturgiczne, ustanowione przez Perpetuusa (ok. 461-491), wypada 11 listopada. Dzień ten upamiętnia złożenie jego zwłok w podziemiach katedry w Tours. Kult św. Marcina zaczął się szerzyć najpierw we Francji i bardzo szybko - od połowy VI w. - w całej ówczesnej Europie chrześcijańskiej. Grób świętego i samo miasto stały się wówczas miejscem pielgrzymkowym, przy czym przez długie wieki zajmowało ono drugie miejsce w Kościele zachodnim po miejscach świętych w Jerozolimie. Został pierwszym ze świętych spoza grona męczenników. Najstarszą świątynią w Rzymie, poświęconą św. Marcinowi, a datowaną na V wiek, jest "San Martino al Monti" na wzniesieniu Cole Oppio . Ponadto wiele kościołów na całym świecie nosi jego imię; w samej tylko Francji jest ich ponad 4 tys. Jako swego patrona wybrały św. Marcina liczne diecezje, np. Moguncja i Rottenburg-Stuttgart w Niemczech, Eisenstadt w Austrii, a także kraje związkowe: austriacki Burgenland i szwajcarski kanton Schwyz. Wizerunek świętego na tle romańskiego gmachu widnieje też na oficjalnej pieczęci niemieckiej Moguncji. Pod wezwaniem św. Marcina jest katedra w Bratysławie oraz dwa kościoły w Kolonii. We wrześniu 1996 r. Jan Paweł II, jako szósty papież, nawiedził grób patrona archidiecezji Tours oraz Francji i uroczyście otworzył Rok św. Marcina, upamiętniający 1600. rocznicę śmierci tego apostoła wsi francuskiej. Św. Marcin jest patronem armii, rycerzy, żołnierzy, podróżujących, uchodźców, kowali i płatnerzy, pasterzy alpejskich, żebraków, pasterzy, tkaczy, rękawiczników, właścicieli winnic, garbarzy, hotelarzy i wielu innych. Od imienia świętego wzięła swą nazwą wyspa Martynika w małych Antylach oraz liczne źródła wód mineralnych. Postać świętego, a zwłaszcza scena jego dzielenia się połową płaszcza z żebrakiem, wielokrotnie inspirowały artystów. Malowali św. Marcina Carpaccio (1456-1526), El Greco (1541-1614) i liczni inni twórcy. Często jest przedstawiany jako rycerz na białym koniu , rzadziej jako biskup z hostią. Imię świętego obrało sobie pięciu papieży, a ostatni z nich - Marcin V (1417-1431) został wybrany 11 listopada. Bogate zwyczaje "marcińskie" We wczesnym chrześcijaństwie dzień św. Marcina miał charakter podobny do Środy Popielcowej. W czasach przedchrześcijańskich tego dnia rozpoczynała się zima, był to też termin płacenia podatków i początek nowego roku gospodarczego. Tego dnia uroczyście próbowano nowe wino. Z dniem św. Marcina łączą się też różne zwyczaje. Wśród nich były tzw. "rózgi Marcina". W tym dniu pasterze bydła dawali swoim chlebodawcom "rózgę": brzozową gałązkę z kilkoma listkami na czubku związaną z gałązką dębu i jałowca. Te "rózgi", święcone w Trzech Króli, służyły potem do wypędzania bydła na pastwiska. Do dziś w różnych częściach Niemiec odbywają się pochody dzieci z "lampionami św. Marcina", prowadzące do "ogniska św. Marcina". Dzieciom towarzyszy rycerz ubrany w rzymski hełm i purpurowy płaszcz, mający przypominać żołnierza Marcina i jego dobre czyny. Nade wszystko jednak znana jest pieczona "gęś św. Marcina" - tradycyjna potraw wywodząca się z Kolonii, gdzie 11 listopada spożywa się ją nadziewaną jabłkami, rodzynkami i kasztanami. Gdy późną jesienią następuje lekkie ocieplenie, Francuzi nazywają to "latem Marcina". Wiąże się to z inną legendą, według której gdy ciało Marcina wieziono statkiem po Loarze z miejsca śmierci - Candes-Saint-Martin - do Tours, z jesiennego snu obudziła się przyroda i nieoczekiwanie cała droga okryła się kwiatami. W Poznaniu 11 listopada wypiekane są specjalne "Marcinowe" słodkie rogale wypełnione masą z białego maku. Na najstarszej ulicy miasta - św. Marcinie - odbywa się uroczysta parada, której przewodzi rycerz na siwym koniu. Co ma wspólnego św. Marcin z gęsiami? W wielu krajach nie do pomyślenia jest dzień św. Marcina bez gęsi na stole. "Gęś św. Marcina" jest tradycyjną potrawą we Francji, Austrii i w Niemczech: w Kolonii na przykład spożywa się 11 listopada pieczoną gęś nadziewaną jabłkami, rodzynkami i kasztanami. W Szwecji św. Marcin jest patronem gastronomów z południa tego kraju. W Skanii już w przeddzień św. Marcina przy "świętomarcinowej" gęsi zbierają się wieczorem w restauracjach całe rodziny i grupy przyjaciół. - Dziś słowo "gęś" najczęściej kojarzy się z określeniem "głupia jak gęś", jednak to wcale nie odpowiada rzeczywistości. Gęsi ani nie są "głupie", ani też w tradycji historycznej nie grały roli podrzędnej - powiedział KAI Thomas Dolezal, ekspert ds. liturgii i świąt kościelnych w archidiecezji wiedeńskiej. Przypomniał, że już w czasach rzymskich gęsi towarzyszyły bogowi wojny, Marsowi. Swoim ostrzegawczym gęganiem gęsi uratowały też Rzym przed najazdem wroga. W tradycji germańskiej gęś była zwierzęciem ofiarnym i uosobieniem ducha wegetacji. Ten, kto rytualnie spożywał gęś, miał swój udział w sile ducha wegetacji. Gęsi również "zdradziły" swoim gęganiem św. Marcina. Gdy zmarł biskup Tours, Marcin został wybrany jego następcą. Legenda mówi, że nie chciał przyjąć tego urzędu i schował się do klasztornej szopy, w której chowano gęsi. Te jednak zaniepokojone podniosły wrzawę, zdradzając w ten sposób kryjówkę Marcina. Nowego biskupa triumfalnie wprowadzono do Tours, a pieczona na pamiątkę św. Marcina gęś przeszła do tradycji i zachowała się po dzień dzisiejszy. Jednak jedzenie gęsi, które utrzymało się aż do naszych czasów mimo popularnych fast-foodów, ma bardzo długą i niekoniecznie chrześcijańską tradycję. Od czasów Średniowiecza 11 listopada był bowiem w rolnictwie dniem, w którym odbywał się ubój zwierząt domowych i wypłaty. Tego dnia także świętowano pożegnanie lata i zjadano tłuste gęsi jako symbol dobrych, udanych zbiorów. Z czasem pogańskie jedzenie pieczonych gęsi przekształciło się w "gęś św. Marcina". We Francji spożywanie potraw z gęsi połączone jest z degustacją rocznych win. Ten francuski zwyczaj gęsi i młodego wina w dniu św. Marcina rozpowszechnił się w późniejszym okresie w Niemczech i Austrii, a od XVI w. - w Szwecji. Gęsi były tam znane już epoce kamiennej, ale ich pierwsze związki z Marcinem datują się od 1567 roku. Jeszcze w XIX wieku w kalendarzu rolniczym Tyrolu dzień św. Marcina oznaczany był gęsią, podobnie jak w norweskim kalendarzu runicznym. Jesień to bez wątpienia piękna i zachwycająca pora roku. Dni co prawda robią się nieco chłodniejsze i krótsze, ale mimo wszystko mają swój niepowtarzalny urok. W Niemczech co roku organizowane są wówczas różne festyny, festiwale i obchody, które przyciągają odwiedzających z całego świata. Liczne jarmarki rzemieślnicze, imprezy sportowe, święto miasta czy piwa, to doskonałe okazje do świętowania dla mieszkańców i przyjezdnych. Najsłynniejsze święta ludowe przypadają na przełom września i października, czyli na okres końca plonów. Nürnberger Volksfest – wrzesień, Norymberga Od niemalże 200 lat w Norymberdze odbywa się festyn, ku uczczeniu urodzin i imienin króla Bawarii – Ludwika I. Po raz pierwszy zorganizowany był w 1826 roku i już wtedy cieszył się dużym zainteresowaniem. Wówczas odbył się piękny pokaz sztucznych ogni i od tego czasu jest to coroczna tradycja. Festyn ma miejsce dwa razy w roku – wiosną i jesienią. Przybywa na niego ok. 2 miliony gości. Oktoberfest – październik, Monachium Chyba najbardziej rozpoznawalny z niemieckich festiwali. Słynie z dobrego piwa i świetnej zabawy, a odwiedza go zazwyczaj około 6 milionów osób. Wśród Niemców największą popularność ma ponoć piwo Augustiner, mające swoją tradycję. Reprezentuje lokalny styl helles. Ponoć gdy powstało w nowo wybudowanym klasztorze augustianów, było tak smaczne, że bawarski książę zwolnił braci z części podatków. Od 1887 roku święto rozpoczyna się od parady kelnerek, niosących w rękach kufle z piwem. Na Oktoberfest rokrocznie przybywają licznie osobistości znane na całym świecie. Cannstatter Volksfest – wrzesień-październik, Stuttgart Drugim, najbardziej popularnym festynem w Niemczech jest Cannstatter Volksfest, który odbywa się w Stuttgarcie. Rozpoczyna się pod koniec września i trwa ok. 3 tygodnie. Szacunkowo na festiwal przyjeżdża rokrocznie ok. 4 miliony osób. Na gości festynu czekają liczne atrakcje w postaci kolejek wodnych, karuzeli, kolejek górskich. Wspólne chwile umilają uczestnikom pokazy fajerwerków, parady i muzyka. W namiotach restauracyjnych i winiarniach czekają na przybyszów pyszne posiłki i napoje. Festyn ludowy w Stuttgarcie to doskonała okazja do zabawy dla osób w każdym wieku. Lichtfest – Święto Światła, 9 października, Lipsk Święto Światła przypomina o pokojowej rewolucji, która odbyła się 9 października 1989 roku w ówczesnym NRD. Choć nieco przyćmione przez upadek muru berlińskiego, wydarzenie rokrocznie upamiętniane jest uroczystościami, na których licznie pojawiają się rodziny z dziećmi, osoby starsze i młodsze. Jego pierwsza edycja miała miejsce w 2009 roku i zatytułowano go Aufbruch Leipzig – 20 lat pokojowej rewolucji i jedności Europy”. Wieczorem podczas obchodów uczestnicy Festynu Świateł zapraszani są do ułożenia świecącej daty „89” z tysięcy świeczek. Freimarkt – wiosna/jesień, Brema Jednym z największych i najpopularniejszych festynów w Niemczech jest Freimarkt W Bremie, który odbywa się rokrocznie w październiku i trwa ponad 2 tygodnie. Historia Freimarkt związana jest z cesarzem Konradem II, który w 1035 roku nadał mieszkańcom prawo do wolnej sprzedaży towarów w centrum miasta. Obecnie na gości bremeńskiego festynu czekają liczne atrakcje w postaci wesołego miasteczka i pięknych parad. Euroscene – festiwal teatralny, listopad, Lipsk Pierwszy festiwal Euroscene Lipsk odbył się w 1991 roku i aż do dziś cieszy się rosnącą popularnością. Rokrocznie, przez 6 listopadowych dni, goście mają okazję wziąć udział w spektakularnych, innowacyjnych przedstawieniach taneczno-teatralnych. Festiwal współczesnego europejskiego teatru i tańca pokazuje kilkanaście występów artystów z całego świata, którzy wprowadzają w niebanalny świat ruchu. To jedyne w swoim rodzaju wydarzenie i zarazem najważniejszy tego typu festiwal w Europie. Unidram – Międzynarodowy festiwal teatralny, listopad, Poczdam Kolejny z festiwali teatralnych, tym razem w Poczdamie. Jest to nie lada gratka dla wielbicieli teatru niezależnego. Łączy się tu aktorstwo, taniec oraz różne formy wizualne, tworzone przez niezależnych twórców teatralnych, łączące różne style, tradycje i gatunki. Podczas festiwalu oprócz spektakli odbywają się też różne spotkania i warsztaty, skierowane zarówno do starszej, jak i młodszej widowni. Dzień Świętego Marcina – 11 listopada Dzień Świętego Marcina w swojej aktualnej formie obchodzony jest od 1993 roku, nawiązuje jednak do obchodów ze średniowiecza. W Niemczech jest to czas świąteczny. Martinstag, zwany również Martini, to dzień upamiętnienia świętego Marcina z Tours. Wówczas w wielu miastach odbywają się jarmarki Marcińskie – Martinimärkte, na których kupić można pyszne, pieczone gęsi marcińskie z czerwoną kapustą, ziemniaczanymi knedlami lub z chlebem. Niemałą frajdę mają dzieci, dla których organizowane są procesje z lampionami. Festiwale zawsze przyciągają tłumy gości, zarówno mieszkańców, jak i przyjezdnych. To doskonałe okazje do wspólnego świętowania w gronie rodziny lub przyjaciół. To miejsce integracji osób w różnym wieku – i starszych, i młodych. Festiwale niemieckie pozwalają gościom poczuć się jak w innym świecie. Rozrywka tego typu potrzebna jest zwłaszcza tym, którzy przyjechali spoza granicy Niemiec do pracy, np. jako opiekun dla seniora. To doskonała okazja, aby (w miarę możliwości) zabrać starszą osobę i spędzić wspólnie czas na zabawie. Święto Reformacji w Niemczech, czyli Reformationstag (dosł. „Dzień Reformacji”) obchodzone jest co roku 31 października. W landach, w których przeważają protestanci jest to dzień ustawowo wolny od pracy. Z kolei w krajach związkowych, w których dominują katolicy dniem wolnym od pracy jest 1 listopada (Wszystkich Świętych). Święto Reformacji i Wszystkich Świętych w Niemczech wiążą się nie tylko z dniami wolnymi, ale też korkami na niemieckich autostradach oraz zakazem ruchu ciężarówek. Czytaj: Zakaz jazdy samochodów ciężarowych w Niemczech 31 października i 1 listopada 2021 Święto Reformacji w Niemczech – dzień wolny od pracy w 9 landach 31 października, Święto Reformacji jest świętem państwowym w dziewięciu krajach związkowych: Brandenburgia, Brema, Hamburg, Meklemburgia-Pomorze Przednie, Dolna Saksonia, Saksonia, Saksonia-Anhalt, Szlezwik-Holsztyn, Turyngia. Dzień Reformacji w Niemczech – krótka historia święta 31 października 1517 roku Marcin Luter na drzwiach Kościoła zamkowego w Wittenberdze wywiesił 95 tez. Obejmowały one krytykę ówczesnego Kościoła zachodniego. Uznaje się, że dały one początek reformacji. Święto Reformacji, w przeciwieństwie do typowo luterańskiego święta – Pamiątki Wyznania Augsburskiego, ma charakter ponadwyznaniowy. Obchodzone jest przez różne Kościoły protestanckie, główne powstałe w XVI wieku, ale także ukształtowane później, w tym Kościoły ewangelikalne. Dzień Reformacji w Niemczech – szczególnie uroczyste obchody w dwóch miastach Reformationstag jest szczególnie obchodzony w dwóch, najważniejszych dla Marcina Lutra miastach: Wittenbergu (nazywanym przez wyznawców „Rzymem protestantyzmu”) oraz w Eisleben, w którym mnich się urodził. To właśnie tego dnia, zjeżdżają się tutaj tysiące wiernych z całego świata, którzy uczestniczą w nabożeństwach i zwiedzają najważniejsze zabytki związane z Lutrem. Należą do nich: dom narodzin reformatora przy Lutherstraße, dom Lutra, w którym mieszkał w czasach reformacji, dom najbliższego przyjaciela i współpracownika Melanchtona, kościół miejski Stadkirche, dom śmierci znajdujący się przy Andreaskirchplatz oraz słynny kościół zamkowy w Wittenberdze, na którym duchowny wywiesił 95 tez. Należy również zwrócić uwagę, Więcej na temat świąt w Niemczech: Dni wolne od pracy w Niemczech w 2021 roku Odkrywanie zupełnie innych zwyczajów, a także wyszukiwanie różnic w tradycjach świątecznych Niemiec i Polski jest wspaniałą okazją do pogłębienia wiedzy o kulturze naszego zachodniego sąsiada. Czy w Niemczech obchodzi się Dzień Kobiet? Czym niemieccy zakochani obdarowują się w dniu Walentynek? Jak nasi sąsiedzi świętują dzień Zmartwychwstania Pańskiego? Niemcy | Rosenmontag, czyli ostatni poniedziałek karnawału (Rosenmontag 2017 in Sondershausen by Tobias Nordhausen na licencji CC BY Jak świętują mieszkańcy Niemiec? Zaznajomienie się ze specyfiką świąt typowo niemieckich pozwoli nam poznać niewielki skrawek długiej historii tego kraju, która w kilku punktach na przestrzeni dziejów, zetknęła się z historią Polski. Neujahr, Weihnachtsfeiertag, czy też Ostersonntag to tylko niektóre święta obchodzone u naszych zachodnich sąsiadów. Naród niemiecki, podobnie jak Polacy, posiada wiele świąt, które są mniej lub bardziej uroczyście celebrowane. Święta w Niemczech można sklasyfikować, według terminu ich występowania, na święta ruchome, święta stałe i tak zwane szczególne dni. Dzień świąteczny jest jednocześnie dniem wolnym od pracy, który mieszkańcy Niemiec zwykle spędzają w gronie najbliższej rodziny i przyjaciół. Święta ruchome Wśród świąt ruchomych, czyli takich, które wypadają w różne dni w ciągu roku, wyróżnić można: Rosenmontag – czyli „różany poniedziałek”, wypadający w ostatni poniedziałek karnawału, Faschingsdienstag – mający miejsce w ostatni wtorek karnawału i odpowiadający polskim ostatkom, Aschermittwoch – Środa Popielcowa, Palmsonntag – Niedziela Palmowa, Gründonnerstag – Wielki Czwartek, Karfreitag – Wielki Piątek, Ostersonntag – Niedziela Wielkanocna, Ostermontag – Poniedziałek Wielkanocny, Christi Himmelfahrt – Wniebowstąpienie Jezusa Chrystusa, Pfingstsonntag – sobota przed Zielonymi Świątkami, Pfingstmontag – Poniedziałek po Zielonych Swiątkach, Fronleichnam – czyli Boże Ciało. Niemcy | Dekoracje świąteczne w Hamburgu (Hamburg Christmas Market by Marc Wellekötter na licencji CC BY Święta stałe Święta stałe w większości przypadków są takie same, jak święta polskie. Należą do nich: Boże Narodzenie, Sylwester i Nowy Rok, Święto Trzech Króli, Święto Pracy, Wniebowzięcie NMP, Wszystkich Świętych, oraz Dzień Zaduszny. Warto zauważyć, iż wszystkie wspominane święta stałe są świętami kościelnymi, związanymi z tradycją chrześcijańską. Dwa zupełnie odrębne święta stałe w Niemczech są wynikiem historycznych wydarzeń. Mowa tu o święcie Jedności Niemiec – 3 października i Dniu Reformacji, wypadającym co roku 31 października. Dni szczególne W Niemczech obchodzone są także tak zwane „szczególne dni”, mające miejsce również w polskim kalendarzu. Zalicza się do nich: Walentynki, Dzień Kobiet, Dzień Matki, Dzień Ojca, mało znane jeszcze w Polsce Halloween, mające miejsce 31 października, Dzień Świętego Mikołaja i Dzień św. Marcina, przypadający na 11 listopada. Boże Narodzenie w Niemczech Najbardziej lubianym przez Niemców świętem jest Boże Narodzenie. Przygotowania do obchodzenia tychże świąt rozpoczynają się już w październiku, co widać na wystawach sklepowych. Niemcy lubują się w ubieraniu domów i okien dekoracjami świątecznymi i lampkami, tworzącymi przepiękne kompozycje. Co ciekawe, to właśnie zza naszej zachodniej granicy pochodzi zwyczaj przystrajania choinki świątecznej. Prezenty świąteczne w Niemczech wykazują sporą dozę zróżnicowania, trudno tu wskazać konkretne przedmioty, które są kupowane najczęściej. Niemcy | "Frohe Weihnachten!", czyli "Wesołych Świąt!" (Merry Christmas! by LenDog64 na licencji CC BY-ND Otworzyć się na sąsiada Często zdarza się, że starsze pokolenie Polaków wszystko co niemieckie uważa za złe, mając w pamięci wydarzenia z czasów II wojny światowej. Na szczęście młodzi ludzie zaczynają otwierać się na sąsiadów naszego kraju i nawiązywać z nimi szczere przyjaźnie. Warto zatem włożyć odrobinę wysiłku i dobrej woli w poznanie zwyczajów wybranego Cię również Znani mieszkańcy PragiPierwszym i chyba najbardziej znanym oraz rozpoznawalnym mieszkańcem stolicy nad Wełtawą jest Franz Kafka. Urodził... Dzielnica Czerwonych LatarniAmsterdam jest kopalnią atrakcji – z pewnością nie będziemy się tu nudzić o żadnej porze dnia czy nocy. Oprócz... Wpłat za obiady za miesiąc marzec prosimy dokonać: dnia 15kwietnia na numer konta:97942900042001000189330002. 2. Do kierownika świetlicy: Pn: – – ul. Mickiewicza Wt: – – ul. Mickiewicza Śr: – – ul. Cieśli Czw: – – ul. Cieśli Pt: – – ul. Cieśli Prosimy o terminowe dokonywanie wpłat. Szkoła zastrzega sobie prawo do naliczania odsetek za nieterminowe wpłaty począwszy od pierwszego dnia następującego po terminie płatności do dnia wpłaty włącznie. Wiadomość o wysokości wpłaty dla każdego ucznia zostanie wysłana drogą mailową za pośrednictwem e – dziennika do lową za pośrednictwem e – dziennika do

dzień św marcina w niemczech